ارو ایلوواتار
Eru Ilúvatar
ارو ایلوواتار (Eru Ilúvatar) برترین خدای آردا بود. او خالق یگانه و بالاتر از والار بود، اما تقریبا تمام اقدامات مستقیم مربوط به ایا را به آینور واگذار کرد، از جمله شکل دادن به جهان.
ارو در بخش‌هایی از سیلماریلیون نقش محوری داشت، اما در معروف‌ترین آثار تالکین یعنی هابیت و ارباب حلقه‌ها نامی از او ذکر نشده است، اگرچه در بخشی از ضمیمه A که در مورد سقوط نومنور صحبت شده است، از او به عنوان «یگانه» یاد شده است. در داستان‌های ناتمام او اینگونه توصیف شده است: «کسی که برای همیشه بر همه تخت‌هاست».
بیوگرافی ارو ایلوواتار
ارو متعالی بود و فراتر از جهان وجود داشت. او ابتدا گروهی از موجودات فرشته‌ای به نام «آینور» را خلق کرد که آن‌ها در خلق آردا از طریق یک موسیقی مقدس و سرودی به نام «موسیقی آینور» مشارکت داشتند. او همچنین به عنوان «قادر مطلق» شناخته می‌شد و او به تنهایی می‌توانست زندگی مستقل یا واقعیت را با استفاده از شعله فناناپذیر خلق کند.
او مرزهای ایا را ایجاد کرد یعنی «جهان و همه آنچه هست»، که در میان خلأ (یا گاهی «بیرون» نامیده می‌شد) قرار داشت. او سپس به آینور این گزینه را داد تا به ایا بروند و آن را همانطور که می‌خواهند بسازند. بزرگترین آینوها که این کار را انتخاب کردند والار نام داشتند و آن‌ها شکل گیری آردا را کنترل می‌کردند. آن‌ها نتوانستند حیات اصلی را بسازند، به طوری که آئوله فقط توانست دورف‌ها را شکل دهد و هوشیاری آن‌ها توسط ارو به آن‌ها داده شد. والار را آینوهای کوچکتر یعنی مایاها همراهی می‌کردند. با این حال، الف‌ها و انسان‌ها مستقیما از افکار ایلوواتار سرچشمه گرفتند و در سیلماریلیون به ترتیب به عنوان فرزندان «اول» و «دوم» ایلوواتار (یا اروهینی) نامیده شدند.
مداخله‌ها
- خلقت الف‌هایی که در سال‌های درختان در کویوینن بیدار شدند.
- ارو انسان‌ها را خلق کرد که با اولین طلوع خورشید در هیلدورین از خواب بیدار شدند.
- در عصر دوم، ارو که توسط والار فراخوانده شده بود، پادشاه آرفارازون و ارتشش که در سال ۳۳۱۹ به امان رسیدند و از ممنوعیت والار سرپیچی کردند را دفن کرد. او پس از غرق کردن نومنور در شکافی بزرگ، زمین را به شکلی گرد درآورد و باعث شد که سرزمین‌های نامیرا به «خارج از کره‌های زمین» برده شود.
- جی.آر.آر. تالکین در نامه‌ای بیان کرد که ارو دوباره در پایان عصر سوم مداخله کرد و باعث شد که گالوم در حالی که حلقه یگانه را در دست داشت، زمین بخورد و در آتش‌های کوه عذاب بیفتد و در نتیجه حلقه از بین برود.
