والار
Valar
والار (Valar، مفرد: والا) قدرت‌های آردا بودند که تحت رهبری ارو ایلوواتار بر جهان حکومت می‌کردند. آن‌ها در قاره غربی امان ساکن بودند.
تاریخچه
والاها چهارده آینو بودند که پس از شکل‌گیری از اندیشه ارو وارد آردا شدند تا به جهان نظم ببخشند و با شرارت‌های جدید ملکور مبارزه کنند. آن‌ها به شروع شکل‌گیری آردا از طریق موسیقی ایلوواتار کمک کردند و اغلب از یکدیگر به عنوان «برادر» یا «خواهر» یاد می‌کردند. هر یک از آینوها سهمی در موسیقی ایجاد جهان داشتند، به جز ملکور که در آن زمان به عنوان قوی‌ترین آن‌ها به حساب می‌آمد. دیدگاه او در مورد شکل آردا با ارو متفاوت بود که همین موضوع منجر به تبعید و شورش بزرگ او شد و بسیاری از ناخوشی‌های جهان آردا ناشی از آن است.
چهارده والا پس از خلقت ابتدا در آلمارن، جزیره‌ای پنهان در دریاچه بزرگ ساکن شدند، اما پس از نابودی و تغییر شکل زمین، مدت‌ها قبل از بیداری الف‌ها به امان نقل مکان کردند و قلمروی والینور را تأسیس کردند. آن‌ها به عنوان «قدرت‌های جهان» شناخته شدند، اگرچه به ندرت مستقیما در روند رویدادهای جهان مداخله می‌کردند. آن‌ها در والینور شهر طلایی والیمار را ساختند که عمارت‌های خودشان در سراسر این دشت پراکنده بود. ماهاناکسار یا «حلقه سرنوشت» نیز جایی بود که در آن جلسه برگزار می‌کردند و مشورت می‌کردند.
ارو برای آن‌ها موجودات بهشتی سطح پایین‌تری به نام مایار را خلق کرد که خدمتکاران آن‌ها بودند. اگرچه مایاها تابع والار بودند، اما با وجود این آن‌ها بسیار قدرتمند بودند و شامل ملیان، سائورون (با نام مایرون)، اولورین (که بعدا گندالف نام گرفت)، یک ایستاری دیگر و کسانی که بعدا تبدیل بالروگ‌ها شدند، بودند. بیشتر مایاها با والاهای خاصی مرتبط بودند: اوسه و اوینن «قدرت‌های اقیانوس‌ها» و تحت فرمان اولمو خدمت می‌کردند، در حالی که کورومو (که بعدا به نام سارومان شناخته شد) در خدمت آئوله آهنگر بود. سائورون همچنین قبل از اینکه توسط ملکور فاسد شود به آئوله خدمت می‌کرد. در ابتدا قصد ملکور این بود که خودش بر آردا حکومت کند، اما مانوه که والای مافوق بود ارواح دیگری را برای مقابله با ملکور فراخواند. ملکور پس از نبرد کوتاه قدرت‌ها از آردا عقب‌نشینی کرد و والار به خلق و تجهیز جهان ادامه دادند، در حالی که ملکور نقشه بازگشت و تسلط مجدد را داشت. با گذشت زمان، او مخفیانه بازگشت و دو درخت والینور را با اونگولیانت خراب کرد. از این رو والینور نور خود را از دست داد و والار در نهایت شروع به ایجاد خورشید و ماه در آسمان کرد.
پس از آن جنگ جواهرات آغاز شد که فینور از واگذاری سیلماریل‌های خود به والار خودداری کرد تا دو درخت دوباره شعله‌ور شوند. او به وفاداری خود و اولدور با والار پایان داد و درگیری جدیدی را بین الف‌ها و ملکور ایجاد کرد. والار به زودی قلمرو خود را مستحکم کرد و «مخفی شدن والینور» را پیاده‌سازی کردند و از ورود ملکور و فینور و پیروانش جلوگیری کردند. درگیری بین ملکور و والار تا اوج جنگ حل نشد که طی آن والار به طور فیزیکی وارد بلریاند شد و به تسخیر نیروهای ملکور در انگبند کمک کرد و او را اسیر کرد. او را به امان بردند و پشت درب شب انداختند.
در عصر دوم، والار دوباره جزیره النا را در وسط دریا و برای مردم نجیب اداین ایجاد کردند که در جنگ علیه ملکور مقاومت کرده بودند. در این جزیره پادشاهی نومنور تأسیس شد که سه هزار سال به طول انجامید تا اینکه پادشاه آن‌ها آرفارازون تلاش کرد تا با منع والار مقابله کند. به این ترتیب والار این جزیره را غرق کرد و نومنوری‌های بازمانده به سمت شرق حرکت کردند و در سرزمین میانه ساکن شدند.
هنگامی که سائورون پس از شکست در جنگ آخرین اتحاد، قدرت را در سرزمین میانه به دست آورد، والار محفلی شامل پنج مایار یا «ایستاری» را به سرزمین میانه فرستاد تا به مقابله با سائورون تا زمان تخریب نهایی‌اش بپردازند.
قدرت‌ها و توانایی‌ها
قدرت های والار مانند دیگر آینوها به شکلی مبهم و مرموز بود. والاها توانایی‌های مشابه و برتری نسبت به مایار داشتند، مانند کنترل نور و آتش، تبدیل شدن به اشکال مختلف، یا خفه کردن انسان‌ها یا الف‌ها با حضورشان. مانوه و اولمو به ترتیب بادها و آب‌های آردا را کنترل می‌کردند. یاوانا و نینا دو درخت یعنی لورلین و تلپریون را خلق کردند تا بیشتر امان را روشن کنند. واردا نیز قادر بود ستاره‌ها را در صورت فلکی مرتب کند که سرنوشت مورگوث را پیش‌بینی می‌کرد. والاها در کنار هم این قدرت را داشتند که جزیره وسیع نومنور را تا سطح دریا بالا ببرند.
فهرست والار
اربابان والار
- مانوه سولیمو پادشاه بادها، پادشاه والار، و شوهر واردا
- ملکور (مورگوث) اولین ارباب تاریکی، قوی‌ترین والا قبل از اینکه از گروه اخراج شود.
- اولمو پادشاه دریا، ارباب آب
- آئوله آهنگر، و ارباب زمین و همه چیزهای زیرین، و شوهر یاوانا
- اورومه آلدارون شکارچی، ارباب جنگل‌ها، و سوار بزرگ، و شوهر وانا
- نامو (ماندوس) قضاوت‌کننده و قاضی مردگان، و شوهر وایره
- ایرمو (لورین) پروردگار و ارباب رویاها، آرزوها و خالق مسیر رویاها، و شوهر استه
- تولکاس آستالدو کشتی‌گیر، قهرمان والینور و آخرین والار که به آردا آمد. شوهر نسا
بانوهای والار
- واردا النتاری ملکه ستاره، ملکه والار و همسر مانوه
- یاوانا کمنتاری میوه‌دهنده، بانوی زمین و همسر آئوله
- نینا ماتم‌گرفته، بانوی رحمت
- استه مهربان، بانوی شفا و استراحت، و همسر ایرمو
- وایره بافنده، همسر ماندوس
- وانای همیشه جوان و همسر اورومه
- نسا رقصنده، همسر تولکاس
سایر
تعدادی والا وجود دارد که در نسخه‌های دیگر رشته‌افسانه‌ها به تصویر کشیده شده‌اند که در سیلماریلیون دیده نمی‌شود. این ایده وجود داشت که که والاها فرزندانی به نام والریندی دارند که بعدها توسط تالکین کنار گذاشته شد.
- ایلینسور، خدمتکار مانوه و هدایت کننده ماه.
- لوسیون، پسر تلیمکتار.
- ماکار و مئاسه، جنگجویان بی‌قرار.
- نیلیکی، دختر اورومه و وانا.
- نورنور، منادی والار.
- عمار، کوچکترین والا و برادر سلمار.
- سیلمو، نگهبان درخت نقره‌ای سیلپیون.
- تلیمکتار، پسر تولکاس و لآ-وینیا مایا.
