جوکر
The Joker
نام واقعی
- ناشناس
- جک نیپیر
- آرتور فلک
اولین نمایش
بتمن شماره ۱ (بهار ۱۹۴۰)
خالق
- بیل فینگر (نویسنده)
- جری رابینسون (هنرمند)
وابسته به
- باند بیعدالتی
- لیگ بیعدالتی
- لیگ عدالت آرکهام
قابلیتها
- نبوغ بالا
- شیمیدان و مخترع مستعد
- دارای مهمات و ابزار طرح-کمدی
- فریبکاری
- تخصص در نبرد تک به تک
بازیگران برجسته
- جک نیکلسون
- هیث لجر
- جرد لتو
- کامرون مانهن
- واکین فینیکس
جوکر (The Joker) یک شخصیت شرور و دشمن بزرگ بتمن است. او نخستین بار در کمیک بتمن و در اولین شمارهی این کمیک (بهار ۱۹۴۰) معرفی شد و از آن زمان محبوبیتش به طور پایدار ادامه داشته است. جوکر یک ارباب جنایی با ظاهری شبیه به دلقک است و یکی از بدنامترین جنایتکاران شهر گاتهام محسوب میشود. شخصیت جوکر در ابتدا به عنوان یک جامعهستیز پرخشونت به تصویر کشیده شد که به خاطر سرگرمی خود مردم را به قتل میرساند. بعدها در دهه ۱۹۴۰ به عنوان یک شیاد-دزد دست و پا چلفتی نشان داده شد. این شخصیتپردازی تا اواخر دهه ۵۰ و ۶۰ ادامه یافت تا این که دوباره جوکر به عنوان یک شرور، محاسبهگر و قاتل روانی به تصویر کشیده شد. جوکر مسئول فاجعههای بیشماری در زندگی بتمن است، از جمله فلج کردن باربارا گوردون (بتگرل/اوراکل)، قتل جیسون تاد (رابین دوم) و همسر دوم جیم گوردون یعنی سارا اسن.
شخصیت جوکر در فهرست بزرگترین شخصیتهای کمیک بوکی مجلهی امپایر رتبهی هشتم را به خود اختصاص داد (که برجستهترین شخصیت شرور این لیست بود). همچنین او در فهرستی مشابه از مجله ویزارد رتبهی پنجم را به خود اختصاص داد و باری دیگر در بین شروران رتبهی اول شد. مجله ویزارد در سال ۲۰۰۶ او را شرور شماره یک تمام ادوار خطاب کرد.
شخصیت جوکر به غیر از کمیکها در سایر رسانهها نیز حضور پررنگی داشته است، از جمله سری تلویزیونی لایو-اکشن بتمن با بازی سزار رومرو، فیلم بتمن از تیم برتون با بازی جک نیکلسون، Batman: The Animated Series با بازی مارک همیل، سایر نمایشهای دنیای انیمیشنی دیسی، و مجموعه بازیهای ویدیویی آرکهام از استودیوی راکاستدی. نقشآفرینی نیکولسون از این شخصیت باعث شد تا بنیاد فیلم آمریکا به جوکر رتبهی ۴۵ را از بین ۵۰ فیلم مربوط به شروران بدهد. در فیلم سینمایی «شوالیه تاریکی» سال ۲۰۰۸، این نقش توسط هیث لجر بازی شد و لجر پس از مرگش برای اجرای خود در این فیلم جایزهی اسکار دریافت کرد. کامرون مانهن در سریال تلویزیونی گاتهام بازی متفاوتی از این شخصیت داشت، و واکین فینیکس در فیلم جوکر سال ۲۰۱۹ با بازی درخشان خود پیشزمینهی داستانی شخصیت جوکر را به تصویر کشید.
پیشینه
اگرچه داستانهای مرتبطی به تاریخچهی جوکر وجود دارد، اما هرگز یک تاریخچهی قطعی از زندگی او در کمیکها وجود نداشته است و نام حقیقی او نیز هرگز تائید نشده است. هیچ کس نمیداند او واقع کیست.
در Detective Comics این موضوع مشخص شد که او مجرمی به نام رد هود بوده است. در این داستان رد هود اقدام به سرقت از کارخانه Monarch Playing Card کرد و برای اولین بار با بتمن روبرو شد. او برای گریختن از شوالیه تاریکی به یک کارخانه شیمیایی فرار کرد و در آنجا به داخل یک خمره شیمیایی سقوط کرد. او از این اتفاق زنده بیرون آمد اما بدنش دچار تحولی اساسی شد. پوست او مثل گچ سفید شد، موهایش سبز رنگ شد و لبهایش رنگ قرمز یاقوتی به خود گرفت.
گستردهترین پیشزمینهای که به این شخصیت پرداخته است کمیک The Killing Joke از آلن مور است. طبق این داستان او در ابتدا مهندس یک کارخانه شیمیایی بود که کار خود را رها کرد تا به دنبال رویایش برای تبدیل شدن به یک کمدین استند-آپ برود، اما او در رسیدن به این اهدافش کاملا ناموفق بود. او که به خاطر وضعیت ناخوشایند زندگیاش قادر به حمایت از همسر باردارش نبود، پیشنهاد دو مرد مجرم برای نفوذ به کارخانهی سابق خود را قبول کرد. در زمان ملاقات با مجرمین که به منظور طرح نقشه صورت گرفته بود، پلیس با او تماس گرفت و خبر مرگ همسر و بچهی متولد نشدهی او طی یک سانحه را به او خبر داد.
او پس از شنیدن این خبر اندوهناک سعی داشت از نقشه کنار بکشید اما مجرمان مسلح او را مجبور به ماندن در نقشه کردند. او برای انجام این کار یک نقاب قرمز را از مجرمان دریافت تا در هنگام عملیات آن را بپوشد. این نقاب او را برجستهتر و همانند رهبر مجرمان نشان میداد. زمانی که آنها وارد کارخانه شدند ماموران امنیت بلافاصله متوجه آنها شدند و طی یک تیراندازی دو مجرم کشته شدند. رد هود که سعی داشت از محل فرار کند در آنجا با بتمن روبرو شد. او که وحشتزده و دستپاچه بود از سکویی به درون یک خمره شیمیایی افتاد. وقتی او از مخزنی در آن نزدیکی خارج شد نقاب خود را درآورد و انعکاس صورت خود را در آب مشاهده کرد و شاهد تحول چهرهاش بود. این رویدادها به همراه بدبختیهای دیگر آن روز عاملی شد تا شخصیت او دچار تغییری بزرگ شود و به این ترتیب جوکر متولد شد.
کمیک Batman: Gotham Knights نیز بخشی از این پیشزمینهی جوکر را تحت پوشش قرار داده است. با این تفاوت که شاهدی (که به طور اتفاقی مشخص شد ادوارد نیگما ملقب به ریدلر است) این موضوع را بازگو میکند که همسر جوکر توسط مجرمان ربوده و کشته شده است تا جوکر مجبور به انجام جرم شود. در این داستان جوکر با نام جک شناخته میشود.
در دومین آرک از سری Batman Confidential جوکر به گونهای دیگر به تصویر کشیده شد. او یک مجرم با استعداد بود که هویت رد هود را کنار گذاشته بود. او فردی به نام جک بود که به خاطر وضعیت کسالتبار «کارش» یک خودکشی تقریبی داشت. او با پیشخدمتی به نام هارلین کویینزل صحبت کرد و کویینزل جک را متقاعد کرد تا چیزی برای زندگی کردن پیدا کند. جک پس آن که یکی از کارهایش به هم خورد، نوعی وسواس نسبت به بتمن پیدا کرد و سعی کرد تا به نوعی توجه او را جلب کند. جک اقدام به آسیب رساندن به لورنا شور (نامزد بروس وین) کرد و این موضوع باعث شد تا بتمن صورت او را با یک بترنگ از شکل بیندازد. پس از آن جک فرار کرد و بتمن اطلاعاتی را در مورد جک به گانگسترها داد، و آنها جک را در یک کارخانه شیمیایی شکنجه کردند. جک چند تا از این قاتلان را کشت و فرار کرد، اما او در یک خمره خالی سقوط کرد و تیراندازیها باعث سوراخ شدن مخزن بالای سر او شد و ریختن مواد شیمیایی روی او باعث شد تا او شبیه به یک دلقک شود، و دگرگونی او به جوکر کامل شود.
هیچ کدام از روایتهای مربوط به پیشینهی جوکر قطعی نیستند، و همین طور نقش بازی کردن جوکر به عنوان یک دروغگو، حقیقت را در مورد گذشتهی او پیچیده کرده است. او در مورد گذشتهی خود در The Killing Joke میگوید: «گاهی اوقات آن (گذشته) را یک طور به یاد میآورم، و گاهی طوری دیگر... اگر من گذشتهای داشته باشم، ترجیح میدهم چندگانه باشد!»